20 januari 2015 | “Shanghai ruikt naar schimmel. Zodra ik uit het vliegtuig stap, komt een vertrouwde golf warme, vochtige lucht op me af. In mijn herinnering ruikt het alleen zo in de tijd van de pruimenregens. Het is nu al augustus, de pruimenregens zijn allang voorbij, maar de schimmellucht is nog niet vervlogen.”
Zo begint Schemering boven Shanghai, de debuutroman van Yue Tao. Het boek verweeft moeiteloos het snelle leven in hedendaags Shanghai met complexe gebeurtenissen tijdens de Culturele Revolutie. Lan, een Chinees weesmeisje, is opgevoed door haar oom en tante in Shanghai. Na tien jaar in Amsterdam te hebben gewoond, keert ze terug naar haar geboorteplaats.
Zoektocht
Het spannende verhaal is een zoektocht van een jonge Chinese vrouw naar haar identiteit. Ze voelt zich thuis in het westen, maar krijgt – juist door de jaren van afstand – interesse in Chinese tradities waar ze zich eerder niet van bewust was. Een geheimzinnig Chinees handboek over krekelgevechten vormt de rode draad van het verhaal.
Het boek is ook een zoektocht naar de waarheid. Als Lan vragen stelt over gebeurtenissen die een paar decennia geleden plaatsvonden, krijgt ze steevast vage, ontwijkende antwoorden. Stukje bij beetje wordt duidelijk wat zich in die chaotische jaren van de Culturele Revolutie in een buitenwijk van Shanghai afspeelde en waarom veel Chinezen de gebeurtenissen in die periode het liefst zo ver mogelijk wegstoppen.
Chinees perspectief
Op 15 januari werd het boek gepresenteerd in de Atheneum boekhandel in Amsterdam. Peter Potman, voormalig consul-generaal in Shanghai, zei bij de lancering dat het belangrijk is om kennis te nemen van het Chinese perspectief op China. China . Yue Tao is een uitstekende vertolker van dat perspectief. En juist ook omdat ze al jarenlang in Nederland woont, weet ze dat ook voor een niet-Chinees publiek op een zeer aansprekende manier te doen.
De roman verscheen in 2012 in het Chinees onder de titel Hong Xishuai (Rode Krekel). Annelous Stiggelbout maakte een zorgvuldige en goedlopende vertaling. Yue Tao werkt zelf aan een Engelse vertaling, die later dit jaar verschijnt on de titel Shanghai Nocturnes. Ze is bezig met een vervolgroman die zich grotendeels af zal spelen in Amsterdam.
Schrijfster Yue Tao (zoals in China gebruikelijk staat haar achternaam voorop) studeerde Engelse taal en literatuur in Shanghai en sociale wetenschappen in Amsterdam. Sinds 2000 woont ze in Nederland en werkt ze bij de Rotterdam School of Management. Artikelen van haar hand zijn gepubliceerd in diverse Chinees- en Engelstalige media.
Zinderend
Yue Tao heeft met Schemering boven Shanghai een zinderende roman geschreven. Je ruikt tijdens het lezen de geuren van Shanghai, je voelt de klamme nazomer en je wandelt met de hoofdpersoon langs de vierentwintig eenzame flats in het zuidwesten van de stad, op zoek naar herinneringen uit het verleden. Een aanrader als je meer wilt begrijpen van het China van nu en van dertig jaar geleden.
Schemering boven Shanghai is uitgegeven door De Geus (gebonden of als e-boek verkrijgbaar).
Dit artikel verscheen eerder op het China crowdblog China2025.
